2.1 Energietransitie | Begroting 2020

Wat willen we bereiken?

Internationale, nationale en provinciale afspraken zijn gericht op een sterk verminderde afhankelijkheid van fossiele energiebronnen, met als doel om in 2050 energieneutraal te zijn. De druk wordt merkbaar opgevoerd en er worden nieuwe opgaven opgelegd, zoals de Regionale energiestrategie (RES) en de afbouw van het gasnet. Oss neemt haar verantwoordelijkheid hiervoor. We willen in Brabant tot de koplopers behoren. We doen dat op de wijze zoals afgesproken in de Duurzaamheidscirkel van 2016. We richten ons op concrete tussenstappen, zetten in op massa maken en commitment van maatschappelijke partners. Uiteraard geven we zelf het goede voorbeeld en werken we aan bewustwording en educatie.
De opgaven en ambities vragen enorme inspanningen van ons als gemeente, van onze inwoners en onze partners in het bedrijfsleven. We zetten in op 50% energiebesparing, 25% inkoop van groene stroom en 25% opwekking van duurzame energie op eigen gebied. Om dat te realiseren, hebben we in de vorige collegeperiode plannen gemaakt en opgestart voor energiebesparing en het grootschalig opwekken van energie. In 2020 werken we verder aan uitvoering daarvan. Het opwekken van duurzame energie, met name via grootschalige wind- en zonne-energieprojecten maakt het mogelijk om massa te maken. Daarnaast kunnen uit de opbrengsten andere duurzaamheids- en omgevingsopgaven worden gefinancierd.
Tegelijkertijd roepen dergelijke initiatieven veel reactie op waarmee wij adequaat moeten omgaan. De technische ontwikkelingen gaan snel. Die houden we nauwlettend in het oog om daarop te kunnen inspelen als dat perspectief biedt voor de realisatie van onze doelstellingen.
Waar nodig en waar dat meerwaarde heeft, werken we samen met andere overheden of maatschappelijke partners. We blijven alert op wat realistisch haalbaar is, op de maatschappelijke acceptatie en op de sociale draagkracht van de energietransitie.

We werken aan de volgende doelstelling(en):

Wat gaan we hiervoor doen?

Energie-opwekking

Windpark Elzenburg-De Geer komt in een volgende fase. De bestemmingsplanprocedure loopt. We maken nadere afspraken met Escoss over o.a. financiële participatie. We hopen in 2021 de windmolens te kunnen plaatsen.
In het traject Duurzame Polder ronden we dit jaar de verkenning naar het voorkeursontwikkelingsperspectief af. Afhankelijk van de besluitvorming daarover, starten we in 2020 met het onderzoek naar de effecten van de alternatieven binnen het gekozen ontwikkelingsperspectief.
Het initiatief voor een windpark op Stijbeemden en diverse initiatieven van zonneparken in Oss vragen om een reactie van de gemeente. Dit najaar vragen wij de raad hoe wij met deze initiatieven willen omgaan, rekening houdend met nationale verplichtingen, de RES en onze eigen ambities.
De kosten van de benodigde personele capaciteit voor 2020 e.v. zijn een eerste inschatting, bepaald aan de hand van leerervaringen van o.a. windpark Elzenburg-De Geer. Deze kosten verhalen wij zoveel mogelijk op de initiatiefnemers. Belangrijke uitdaging is de werving van de benodigde personele capaciteit en competenties. De markt hiervoor is krap. Wij voorzien dat substantiële inhuur van mankracht en expertise noodzakelijk is.
In de Nota Compensatie en Participatie schetsen wij hoe de omgeving en de Osse gemeenschap mee kunnen delen in de opbrengsten van grootschalige energie-opwekkingsinitiatieven.

Energiebesparing

Wij actualiseren het Uitvoeringsprogramma Energiebesparing voor de periode 2019-2023. Dit najaar gaat hierover een opinienota naar de commissie. Hierin staat wat wij in Oss hebben bereikt en welke speerpunten en (aanvullende) acties het college voorstelt. Naast 'technische' maatregelen (isolatie, zonnepanelen, duurzame warmte, toezicht & handhaving bij bedrijven, etc.) zetten we in op gedragsverandering. De kosten die betrekking hebben op voortzetting van bestaande maatregelen zijn opgenomen in deze begroting. Of aanvullende middelen nodig zijn, is afhankelijk van door de raad te maken keuzes.

Van het gas af

Nieuwbouw in Oss is inmiddels gasloos en wordt de komende jaren zichtbaar in o.a. het Sibeliuspark en De Horzak.
In de eerste helft van 2020 komen we met een richtinggevende Transitievisie Warmte waarin we aangeven hoe we de bestaande bouw in Oss de komende jaren gasloos maken. Dit werken we vervolgens uit in concrete Warmteplannen per wijk. We betrekken de bewoners intensief bij de keuzes voor aardgasvrije oplossingen voor hun wijk en woning. Samen met de corporaties spreken we af welke wijk we als eerste gasloos maken.
Deze participerende aanpak vraagt veel tijd en inspanning en daarmee om de inrichting van een stevige projectorganisatie. Onbekend is nog hoeveel geld gemeenten hiervoor van het Rijk krijgen. Eind dit jaar is hier meer duidelijkheid over.

RES

We werken binnen de regio samen aan de verplichte Regionale Energiestrategie (RES). Alle mogelijkheden voor energieopwekking worden geïnventariseerd van de gemeenten in de regio Noordoost Brabant. Wij zetten ons in voor een reëel RES-bod, waarin rekening wordt gehouden met de mogelijkheden van alle regiogemeenten. Het concept RES-bod is naar verwachting gereed in maart 2020. Wij bespreken deze in april opiniërend met de raad. In juni 2020 wordt het concept RES-bod ter besluitvorming aan de diverse gemeenteraden voorgelegd.

Inkoop

In 2020 ronden we de regionale aanbesteding voor de inkoop van duurzame energie af. De ambitie is energie te gaan gebruiken die in de regio Noordoost Brabant is opgewekt.

Eigen vastgoed

Eind dit jaar bespreken we in de opiniecommissie verschillende alternatieven voor de verduurzaming van ons eigen vastgoed. In 2020 starten we met de uitvoering van de door de raad gemaakte keuzes. Dit onderdeel valt onder programma 3. Ontmoeten, sport en cultuur.